سنگ فیروزه در تمامی دنیا شناخته شده و پرکاربرد میباشد. و معیار سنجش کیفیت این سنگ در همهی دنیا فیروزه نیشابور بوده. معدن فیروزه در نیشابور بیش از هفت هزار سال قدمت داشته و قدیمترین تراش از این سنگ مجسمهای به شکل گوساله بوده و در موزه ایران باستان نگهداری میشود.
رنگ فیروزه
فرمول فیروزه، فسفات آلومینیم مس آبدار است. این ساختار با ورود آهن، کلسیم، منیزیم، منگنز، سلیکون و روی در ساختار مولکولی فیروزه بزرگتر خواهد شد، ترکیب این عناصر اضافی، باعث ایجاد رنگها و سختیهای متفاوت میشود، به همین دلیل رنگ فیروزه از آبی تا سبز پر رنگ متغیر است و امکان تغییر در بین این دو رنگ را دارد، عموماً هر چه مس در ساختمان مولکولی فیروزه بیشتر باشد آبیتر و ترکیبات آهن باعث سبزتر شدن سنگ میشود.
رنگ خالص آبی در فیروزه کمیاب بوده و اکثراً در این سنگ، رگههای قهوهای رنگ از کانی لیمونیت دیده میشود و یا به رنگ خاکستری سیر است که به دلیل وجود محتویاتی از ذرات ریز ماسه سنگ و یا رگههای سیاه اکسید منگنز و یا یشم سبز است. رنگ آبی آسمانی، مرغوبیت فیروزه و برعکس، سبز مایل به زرد، نامرغوبی آن را نشان میدهد.
در ایران سنگ فیروزه در صنعت جواهرسازی کاربرد زیادی دارد. همچنین رنگ فیروزهای را نمادی از آرامش میدانند و به همین دلیل ر بسیاری از اماکن مذهبی بخصوص در بناهای تاریخی در نیشابور و یزد این رنگ زیبا بسیار به چشم میخورد.
رنگ آبی فیروزهایِ حوض خانههای قدیمی تداعی کنندهی خاطرات زیادی از کودکی خیلی از ما ایرانیهاست.